Wanneer je kennis hebt van de leertheorie, wordt het trainen van gedrag een stuk minder magisch. Het is grijpbaar. Je snapt waar gedrag vandaan komt, wat voor informatie het geeft en hoe je het kan trainen. En juist daarom is het zo fijn om de theorie eens in te duiken!
de leertheorie zelfst.naamw. (m.): een veronderstelling over hoe kennis, vaardigheden of houding word aangeleerd of aangepast
Kortom, de leertheorie is een psychologische theorie over hoe mens en dier leren. Hierin zijn verschillende concepten zoals o.a. klassieke en operante conditionering. Populaire concepten bij dierentraining.
Klassieke conditionering
Klassieke conditioneringDeze blog kan natuurlijk niet geschreven worden zonder het benoemen van de bekende wetenschapper Pavlov en zijn kwijlende honden. Gaat er al een belletje rinkelen?
Per toeval ontdekte Pavlov dat zijn honden speeksel aanmaakte na het horen van een bel. De bel rinkelde altijd voordat de honden hun maaltijd kregen. Ondanks dat de bel eerst geen betekenis had, hadden zijn honden nu geleerd dat de bel het eten aankondigde. En zo begonnen de honden al te kwijlen bij enkel het geluid.
klassieke conditionering: het associëren van een aanvankelijk neutrale prikkel met een betekenisvolle prikkel
Bij klassieke conditionering leer je als als gevolg van gebeurtenissen en omstandigheden in een bepaalde omgeving. Je kan zeggen dat het leren je overkomt, waardoor je betekenis geeft aan een bepaalde prikkel (zoals een geluid, geur, omgeving etc).
Operante conditionering
Ondanks dat operante conditionering je misschien (nog) niks zegt, gebruikt elke paardentrainer een vorm van operante conditionering tijdens het trainen van zijn paard. Van dressuurruiters tot Natural Horsemanship aanhangers, we maken er allemaal gebruik van.
Operante conditionering: het leerproces waarbij een respons gevolgd wordt door een bekrachtiger (Engels: reinforcer) of bestraffer (Engels: punisher).
Operante conditionering komt neer op het motiveren van (gewenst) gedrag door middel van een bekrachtiger. Of het demotiveren van (ongewenst) gedrag met een correctie.
Er zijn vier vormen operante conditionering:
+R | Positieve bekrachtiging
Je voegt iets (leuks) toe om gedrag te stimuleren. Bijvoorbeeld een worteltje nadat je paard netjes achteruit is gegaan.
-R | Negatieve bekrachtiging aka pressure/release
Je neemt een (vervelende/irritante/pijnlijke) hulp weg om gedrag te stimuleren. Bijvoorbeeld beenhulp geven voor opzij en deze weghalen als je paard opzij gaat.
+P | Positieve correctie
Je voegt iets (vervelends) toe om gedrag af te laten namen. Bijvoorbeeld je paard slaan als hij niet luistert.
-P | Negatieve correctie
Je neemt iets (leuks) af om gedrag af te laten nemen. Bijvoorbeeld je paard negeren (=aandacht weghalen) als hij iets doet wat je niet wilt.
Belangrijk: zie positief als een plus (+) en negatief als een (-) net zoals in een som. Positief betekent niet goed of slecht. Het betekent enkel dat je iets toevoegt.
De leertheorie
Klassieke conditionering is een vorm van leren die je ‘overkomt’. Hiermee geef je betekenis aan een neutrale prikkel. Bijvoorbeeld een liedje dat je veel hebt gedraaid op reis. Grote kans dat wanneer je thuis het liedje hoort, je direct weer moet denken aan die vakantie!
Operante conditionering is een vorm van leren door middel van belonen en straffen. Het gedrag neemt toe door het te belonen en neemt af door het te bestraffen. Vind je paard stilstaan tijdens het opstappen lastig? Beloon hem eens met een worteltje om het stilstaan te bekrachtigen.
Ben jij je bewust welke manieren van de leerthoerie jij inzet om je paard te trainen? Of heb je iets geleerd van deze blog? Laat hieronder een reactie achter of deel dit bericht en inspireer jouw vrienden!
Interessant leesvoer:
Interessant leesvoer: - Trainen volgens de leerprincipes in BitMagazine
- TIP > Ted Talk: “Verschil klassieke en operante conditonering”
- Positief Paard: “Wat is clickertraining?”
Liefs,
